Voor de meeste bezoekers zullen het vijf onschuldige foto’s zijn van vijf bejaarde mannen. Gekleed in jurken, met pruiken op en laagjes make-up in de groeven van hun gezichten wonen ze samen in het huis van The Golden Gays op de Filipijnen. Maar voor de 36-jarige politica Dora Duro, van de radicaal-rechtste partij Mi Hazank (‘Ons Vaderland’), zijn deze foto’s van veelal vrolijk ogende en lachende mannen schadelijk.
De vijf foto’s van de World Press Photo-tentoonstelling in Boedapest zorgen in Hongarije al weken voor een politieke rel. En die rel heeft nu ook een slachtoffer geëist: de directeur van het Nationale Museum, Laszlo Simon, is ontslagen. Hij was nota bene jarenlang staatssecretaris van Cultuur en als parlementslid van Viktor Orbáns Fidesz-partij stemde hij in met de controversiële anti-lhbti-wet.
De spanningen rondom de tentoonstelling begonnen vorige maand, nadat parlementslid Duro de tentoonstelling had bezocht en de overheid vroeg om onderzoek naar de foto’s te laten doen. Duro was verontwaardigd toen ze de foto’s zag en vond „hoe de lhbti-minderheid leeft, niet het grootste probleem van de wereld”, zei ze tegen persbureau AP. „Deze tentoonstelling is duidelijk schadelijk voor minderjarigen en, denk ik, ook voor volwassenen.”
Bezoekverbod
En dus greep de Hongaarse overheid in en verbood het minderjarigen om de tentoonstelling – populair onder studenten en jongeren – te bezoeken. Fotografe Hannah Reyes Morales vindt het juist „schadelijk” dat de „zichtbaarheid van de lhbtqia+-gemeenschap” wordt beperkt evenals „hun recht om te bestaan en gezien te worden”. Ook de organisatie van World Press Photo keurt het bezoekverbod af en volgens Joumana El Zein Khoury, de directeur van de organisatie, is het de eerste keer dat een tentoonstelling in Europa te maken krijgt met censuur.
En het museum? De directeur van het museum stemde in 2021 als parlementslid voor de anti-lhbti-wet. Onder voorstanders gemunt als ‘kinderbeschermingswet’: onder meer films, tv-programma’s en boeken voor minderjarigen mogen geen homoseksualiteit, geslachtsverandering of ‘afwijkende’ genderidentiteit bevatten. Directeur Simon zette op de website van het museum een bericht waarin hij opriep jongeren onder de 18 jaar om de expositie niet te bezoeken.
Maar ze kwamen alsnog.
Waarop de directeur vorige week ontslagen werd. De reden? Het niet naleven van „de wettelijke verplichtingen van de instelling”, aldus het ministerie van Cultuur.
Meteen na het bezoekverbod gaf het museum al aan dat het juridisch niet het recht had om bezoekers om een identiteitsbewijs te vragen voor een leeftijdscheck. Iets wat het ministerie ook erkende, schrijft directeur Simon in een Facebookbericht. Toch moest hij vertrekken. „De reden van mijn ontslag kan ik niet accepteren”, schreef hij in datzelfde bericht.
Onder een ruim applaus van de ruim 400 medewerkers liep Simon vorige week voor de laatste keer over de rode tapijten trappen van het museum.
Meer bezoekers
De hele rel zorgde de afgelopen weken alleen maar voor méér bezoek aan de tentoonstelling. Eerder bedankte directeur Simon de radicaal-rechtse politica Duro al sarcastisch: „Het Nationaal Museum leeft en het gaat goed”, plaatste hij naast een foto van de lange wachtrijen voor het museum. „Bedankt, beste vertegenwoordiger Duro.”
Ondanks de aandacht is fotografe Reyes „bedroefd”, omdat het bezoekverbod ervoor zorgt dat het verhaal van de Filipijnse Golden Gays „misschien niet de mensen bereikt die dat het meeste nodig hebben.”
In deze rubriek belichten correspondenten het publieke debat op hun standplaats.
